Cymraeg
Luke Evans yn Magu Adenydd
BYDD Luke Evans, yr actor o Gymru sy’n enwog am ffilmiau hynod lwyddiannus fel Beauty and the Beast, Girl on the Train a The Hobbit, i’w weld unwaith eto ar ein sgriniau yn lansio’i ffilm newydd ar gyfer ymgyrch Blwyddyn y Môr.
Cafodd yr hysbyseb, a fydd ar gael ar-lein o heddiw ymlaen, ei chreu i lansio ymgyrch dwristiaeth Croeso Cymru ar gyfer 2018 − Blwyddyn y Môr. Mae’n dangos Evans yn hedfan awyren fôr ar hyd arfordir trawiadol Cymru, gan roi cyfle inni weld golygfeydd ysblennydd, gweithgareddau ar y môr, a bywyd gwyllt yr arfordir.
Bydd y ffilm yn cael ei dangos yng Nghymru ar S4C ac ITV Cymru rhwng 1-7 Ionawr.
Luke, sy’n hanu o Bont-y-pŵl, oedd seren un o ffilmiau mwyaf proffidiol y flwyddyn – fersiwn newydd Disney o Beauty and the Beast – cyn iddo ddychwelyd i wlad ei febyd i ffilmio’r hysbyseb.
Gan ddechrau ym mherfeddion Eryri, mae Evans yn hedfan awyren fôr glasurol, gan esgyn o Lyn Gwynant a dilyn yr arfordir ysblennydd cyn glanio o’r diwedd ym Mae Caerdydd wrth i’r haul fachlud.
Wrth iddo’n tywys ar hyd y daith, mae’n cyfeirio at amryfal ffeithiau daearyddol, diwylliannol a hanesyddol ac yn dathlu’r ffaith mai Cymru yw’r wlad gyntaf yn y byd i ddarparu llwybr troed pwrpasol sy’n dilyn yr arfordir ar ei hyd – pob un o’r 870 o filltiroedd ohono.
Wrth sôn am ei gysylltiad ag ymgyrch Blwyddyn y Môr Cymru, dywedodd Luke: “Roedd cael gweld arfordir Cymru fel hyn yn anrhydedd ac yn fraint.
“Aethon ni heibio i gannoedd o draethau, harbyrau, cilfachau ac ynysoedd – gan wylio llamhidyddion a dolffiniaid trwyn potel yn chwarae yn y pellter – a phobl yn mwynhau rhwyfo mewn ceufadau a phadlfyrddio a chymryd rhan mewn arforgampau. Mae cymaint i’w wneud ar hyd arfordir Cymru.
“Mae gennyf atgofion melys iawn o dreulio gwyliau ar yr arfordir yng Nghymru, a dw i’n trïo dod ‘nôl yma mor aml ag y galla i. Mae’n gyfle i gael seibiant llwyr o ffair a ffwndwr bywyd bob dydd ac mae’n fy atgoffa o ba mor lwcus oeddwn i gael dod i oed ynghanol golygfeydd mor anhygoel.”
Mae ffilm Croeso Cymru ar gyfer 2018 yn ddilyniant i stori Blwyddyn Chwedlau Cymru a ddechreuodd yn 2017. Mae’n epig fach o ddarganfyddiadau ac anturiaethau a gafodd ei chyfarwyddo gan Marc Evans (Y Gwyll/Hinterland, Safe House, Trauma), ac mae’n rhoi golwg o’r awyr inni ar forweddau hardd Cymru.
Yr actores Hannah Daniel sy’n trosleisio fersiwn Gymraeg yr hysbyseb deledu. Ganed Hannah yng Nghaerdydd ac mae’n fwyaf adnabyddus am ei rhan fel DS Owens yn y Gwyll/Hinterland (BBC) ac fel Beca Matthews yn y ddrama gyfres Gwaith Cartref ar S4C. Mae Hannah i’w gweld ar hyn o bryd yn Un Bore Mercher, drama ddiweddaraf S4C ar nos Sul, yn chwarae Cerys Jones. Bydd y fersiwn Saesneg, Keeping Faith, ar y BBC ym mis Ionawr 2018.
Dywedodd y Gweinidog Twristiaeth, yr Arglwydd Elis-Thomas: “Mae’n hysbyseb ar gyfer Blwyddyn y Môr yn harneisio doniau creadigol gorau Cymru − gan gyfuno’n golygfeydd ysblennydd â doniau Luke Evans, yr actor o Hollywood, doniau Hannah Daniel, a hefyd ddoniau cynhyrchwyr o’n sector creadigol. Mae’r hysbyseb yn dangos bod Cymru’n wlad hyderus a bydd yn denu pobl i ddysgu mwy am yr hyn y bydd gan Gymru i’w gynnig yn ystod Blwyddyn y Môr 2018.”
Mae’r gweithgarwch hwn yn rhan o ymgyrch farchnata ehangach ar sawl platfform sy’n hyrwyddo Cymru i’r byd fel cyrchfan arfordirol o’r radd flaenaf yn ystod Blwyddyn y Môr. Bydd y ffilm yn ôl ar y sgrin ym mis Mawrth i gyd-fynd â Dydd Gŵyl Dewi a bydd hysbysebu helaeth hefyd yng ngorsaf Waterloo yn Llundain − rhan o ymgyrch integredig o weithgareddau ar-lein ac all-lein.
DEWCH i’r Man a’r Lle yn Aberteifi i wrando ar wyth o fawrion y genedl yn cyflwyno pum peth sydd yn datgelu rhywbeth am eu hanes eu hunain, boed hynny ar ffurf hoff gerddi a darnau o ryddiaith neu wrthrychau sydd ag arwyddocâd personol.
Byddwn yn cwrdd yn fisol (heblaw Rhagfyr) rhwng Hydref a Mehefin i godi arian tuag at Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion.
Cynhelir y cyfarfod cyntaf ar ddydd Sadwrn, 19 Hydref am 11yb tan 12.30yp yng nghwmni’r Prifardd Idris Reynolds.
Tocynnau wrth y drws £5. Te, coffi a chacen £1.
Am fwy o wybodaeth cysylltwch â Natalie Morgan (ebost: njm84@outlook.com), Helen Thomas (helenteifi@outlook.com) neu Richard Vale (riv1@aber.ac.uk).
Fe fydd y cyfarfodydd hyn yn addas i ddysgwyr profiadol, a byddwn yn paratoi taflenni geirfa i chi.
Dewch yn llu i gefnogi’r Brifwyl trwy joio mas draw!
GALL Cymru fod yn wlad sy’n cael ei phweru gan ynni’r môr, mae Lesley Griffiths yn addo.
Mae gan ynni’r môr y potensial i fod wrth wraidd cynlluniau uchelgeisiol i Gymru fod yn wlad sy’n cael ei phweru gan ffynonellau ynni adnewyddadwy, yn ôl Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig, Lesley Griffiths.
Pan oedd hi’n siarad yn y Gynhadledd ar Ynni’r Môr yn Nulyn ar Dydd Llun (30 Medi), gwnaeth y Gweinidog amlinellu’r llwyddiannau mae busnesau wedi’u cael wrth alluogi ynni’r môr yn ystod y flwyddyn diwethaf, a’r buddsoddiadau yn y gadwyn gyflenwi sy’n caniatáu i hyn ddigwydd.
Rydyn ni’n cydnabod bod y sector yn ifanc iawn, felly rydyn ni wedi buddsoddi mewn deg prosiect sy’n gysylltiedig ag ynni’r môr er mwyn adeiladau capasiti ac arbenigedd yng Nghymru, meddai hi.
Cytunwyd ar dros €71 miliwn o gyllid Ewropeaidd, a fydd yn arwain at fuddsoddiadau gwerth dros €117 miliwn yng Nghymru.
Mae’r busnesau sydd wedi elwa’n cynnwys:
• Ledwood Engineering, Mainstay Marine, MarineSpace a busnesau a leolir yn Sir Benfro yng Ngorllewin Cymru. Mae’r busnesau hyn i gyd wedi manteisio ar y buddsoddiadau gwerth miliynau o bunnoedd, sydd wedi bod o fudd i’w harbenigedd technegol presennol o fewn y sector ynni a sector ynni’r môr.
• Mae Minesto wedi cwblhau prosiect i alluogi’r gwaith o gyflwyno eu technoleg ffrwd lanw Deep Green yn fasnachol yn Holyhead Deep, oddi ar arfordir gorllewinol Ynys Môn. Roedd y prosiect yn cynnwys dylunio, gosod a phrofi dyfais 500 cilowat. Mae cam nesaf y prosiect wedi derbyn €14.9 miliwn ychwanegol, a bydd yn ategu’r gwaith o ddylunio safle 80 megawat oddi ar arfordir Ynys Môn, ochr wrth ochr â dylunio dyfais maint llawn o un megawat o leiaf.
• Gwnaeth y datblygwyr ynni’r tonnau Marine Power Systems, a leolir yn Abertawe, gwblhau eu blwyddyn o dreialon a phrofion morol yn llwyddiannus yr haf hwn, ac mae eu prototeip chwarter maint, WaveSub, wedi cyrraedd ei gerrig milltir critigol. Hefyd dyfarnwyd €13 miliwn iddynt i ddylunio a chynhyrchu dyfais fwy.
Bydd Fframwaith Morol cyntaf Cymru a Fframwaith Datblygu Cenedlaethol newydd hefyd yn rhoi polisi cynllunio strategol ar gyfer defnyddio adnoddau naturiol mewn modd cynaliadwy ar y tir ac oddi arno.
Dywedodd Lesley Griffiths, Gweinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig: “Rydyn ni’n benderfynol y bydd ynni’r môr yn rhan allweddol o’n cynlluniau i Gymru fod yn wlad sy’n cael ei phweru gan ffynonellau ynni adnewyddadwy. Mae cyllid gan yr Uned Ewropeaidd wedi bod yn hanfodol wrth gefnogi hyn.
“Rydyn ni wedi gosod targedau uchelgeisiol wrth inni geisio creu Cymru wyrddach lle mae adnoddau’n cael eu rheoli nid yn unig ar gyfer heddiw, ond er budd cenedlaethau’r dyfodol.
“Eleni rydyn ni wedi derbyn cyngor Pwyllgor y DU ar y Newid yn yr Hinsawdd i wneud ein targedau datgarboneiddio yng Nghymru yn fwy uchelgeisiol, wedi cyflwyno deddfwriaeth i fabwysiadu targed o 95% ar gyfer lleihau allyriadau nwyon tŷ gwydr y flwyddyn nesaf, ac rydyn ni’n archwilio sut gallwn ni osod targed o sero yn y dyfodol.
“Mae ynni’r môr a gwynt alltraeth yn rhan hanfodol o’r targedau hyn, wrth inni geisio harneisio ein hadnoddau naturiol i sicrhau manteision tymor hir ar gyfer pawb yng Nghymru.”
Gwnaeth y gweinidog hefyd annog Llywodraeth y DU i fuddsoddi mewn ynni’r môr ac ynni adnewyddadwy yng Nghymru.
YMWELD â chorneli cudd cymdeithas – dyna hanfod y gyfres S4C Ein Byd – ac weithiau dyw hi ddim yn ddarlun hardd.
Yn ystod y gyfres bresennol mae’r cyflwynydd Siôn Jenkins yn ymchwilio i bynciau dwys gan gynnwys syrjeri tramor a defnydd cyffuriau yn un o ardaloedd Cymru sydd wedi’i henwi’n un o’r ‘hotspots’ heroin gwaethaf ym Mhrydain.
A does dim dal nôl – mae Siôn, sydd yn wreiddiol o Landysilio yn Sir Benfro – yn benderfynol o daflu goleuni ar sawl ochr dywyll o fywyd yng Nghymru.
“Mae’r pethau ‘ma’n mynd ymlaen yng Nghymru, ac efallai ‘dyw pobol ddim eisiau cydnabod hynny; ond mae’n bwysig ein bod ni’n dangos y pynciau hyn, a bod pobol yn cael gwybod am eu presenoldeb yn ein cymdeithas,” meddai Siôn. “Dyw bywyd yng Nghymru ddim yn fêl i gyd a thrwy Ein Byd rwy’ eisiau dal drych i fyny ac adlewyrchu’r darlun go iawn.”
Un o gryfderau Ein Byd yw’r berthynas mae Siôn yn datblygu gyda’r bobol sy’n ymddangos yn y gyfres ac sydd ynghanol neu sydd wedi bod trwy brofiadau anodd.
Yn y bennod ‘Syrjeri Tramor’, mae Siôn yn dilyn merch sy’n mynd i Dwrci i gael llawdriniaeth BBL (Brazilian Butt Lift). Mae Siôn gyda hi cyn, yn ystod ac ar ôl y syrjeri ac o ganlyniad, mae’n cael ymatebion gonest a chignoeth am yr holl boen mae hi wedi dioddef er mwyn creu’r corff delfrydol.
Yn y bennod ‘Cyffuriau’ mae Siôn yn dilyn Meinir, menyw yn ei 50au sydd wedi bod yn gaeth i gyffuriau am bron i 20 mlynedd ac ym mhennod ‘Y Sioe Fawr’ mae Siôn yn cael cyfweliad ecsgliwsif gyda mam James Corfield a fu farw yno adeg y Sioe Frenhinol 2017.
“Mae’n well ‘da fi adeiladu perthynas gyda’r bobl rwy’n dilyn yn hytrach na jysd mynd mewn, gwneud y cyfweliad a gadael,” esboniodd Siôn. “Rwy’n berson naturiol chwilfrydig ac rwy’n hoffi cynnal sgyrsiau a dod i wybod mwy am bobl a’u straeon.”
Ond ydyw hi’n anodd gweld y bobol mae’n dod i nabod yn dioddef?
“Newyddiadurwr ydw i ond mae’n gallu bod yn anodd iawn weithiau. Gyda Meinir, er enghraifft, roedd hi’n trio mor galed i ddod dros y cyffuriau ac o’n i’n meddwl ‘dyw’r fenyw ‘ma ddim yn gallu mynd trwy fwy’. Ond bu farw ei chwaer pan oeddem yn ffilmio’r rhaglen ac mae hi mewn perygl o golli ei phresgripsiwn. Roedd un peth ar ôl y llall felly weithiau mae’n anodd peidio teimlo drostyn nhw,” meddai Siôn.
“Ond dyna sy’n wych am Ein Byd – rwy’n cael dangos emosiwn ac empathi a bod fy hun wrth ohebu.”
Un o’r pethau mwyaf anodd i Siôn oedd cyfweld a mam James Corfield. “Roedd hi’n mor annwyl a hefyd mor barod i siarad ond mae hi’n dioddef ers colli ei mab.”
Ym Mhennod 6 ar nos Iau 14 Chwefror bydd Siôn yn bwrw golwg ar y byd steroids, a’r sefyllfa yng Nghymru.
“Byddaf yn gofyn pam fod dynion ifanc yn teimlo bod angen defnyddio steroids, ydyw hi’n ddiogel, beth yw’r peryglon a hefyd sut maen nhw’n cael gafael yn y steroids,” esboniodd Siôn.
“Mae steroids wedi bod o gwmpas am dipyn – ond mae’r defnydd wedi cynyddu yn ddiweddar ym myd rygbi – mae wedi troi mewn i gamp mor gorfforol. Felly mae cymryd steroids wedi troi mewn i rywbeth naturiol i ddynion ifanc i’w wneud.
“Mae’r steroids yn rhoi mantais iddyn nhw yn y gamp ond maen nhw’n dod yn ddibynnol ar y steroids ac mae sgil-effeithiau hirdymor o ganlyniad. Mae unigolyn o Sir Benfro yn sôn am ei brofiadau gyda steroids ac mae e wedi bron colli popeth oherwydd steroids – ei wraig, ei dy – roedd e bron lladd ei hunan.”
Mae Siôn yn falch iawn o Ein Byd a’r hyn mae’r gyfres wedi ei chyflawni. “Rwy’n meddwl bod Ein Byd yn cynnig rhywbeth ffres a newydd ac rwy’ wrth fy modd yn gweithio ar y gyfres,” meddai Siôn.
